Հայ Ավետարանական եկեղեցին կազմավորվեց 1846թ. հուլիսի 1-ին՝ Կ.Պոլսում և կոչվեց «Հայաստանյայց Ավետարանական եկեղեցի»:

«Ես չե՛մ հնազանդվի այդ որոշմանը։ Դա դավաճանություն է։ Ո՛չ ոք իրավունք չունի այդպես վարվելու Հայոց ճակատագրի հետ»։

Սառա Քորնինգը, գերմարդկային ջանքներով, 1922թ. կործանումից փրկեց Զմյուռնիայի (ներկայիս Թուրքիայի Իզմիր քաղաքը) 5000 հայ որբերի:

Իմ երեխաներից մինը մի Զատկից առաջ մի գառ ուներ: Ամբողջ օրը գրեթե զբաղված էր նրանով:

Նա մինչ այդ Զեյթունի Հայ Ավետարանական եկեղեցու հովիվն էր եղել և տեսել էր թուրքերի վայրագությունը:

Նա խնամում և հոգ էր տանում բոլորի մասին իր հարազատ երեխաների պես: Նա հայր էր բոլոր նրանց համար, ում կարողացել էր փրկել: